SUZISH BILAN SHUG'ULLANADIGAN 7-10 YOSHLI BOLALARDA IMMUNOLOGIK KO'RSATKICHLAR VA DNK METILLANISHNING O'ZGARISHI XUSUSIYATLARI
Abstrakt
Mushaklarning ko‘p ishlashidan keyin yallig‘lanish va yallig‘lanishga qarshi sitokinlarning ko‘payishi ko‘rsatildi. Jismoniy mashqlardan so‘ng mushak to‘qimasida interleykin -1 darajasining oshishi kuzatiladi. Og‘ir jismoniy faollik yallig‘lanish va yallig‘lanishga qarshi sitokinlar ishlab chiqarishning qisqa muddatli tez o‘sishiga olib keladi. Maqolada suzish bilan shug‘ullanadigan 7-10 yoshdagi bolalarda immunologik parametrlarni va DNK metilatsiyasining o‘zgartirishi uchun adaptiv jarayonlarining xususiyatlari ko‘rib chiqiladi. Tadqiqot maqsadi: suzish bilan shug‘ullanadigan 7-10 yoshdagi bolalarda immunologik parametrlarning o‘zgarishi va epigenetik DNK metilatsiyasining o‘ziga xos xususiyatlarini o‘rganish. Materiallar va usullar. Tadqiqotda 7-10 yoshli 30 nafar bola ishtirok etdi, ular 3 guruhga bo'lingan. 1-guruhga 7-10 yoshli 10 nafar sportning birorta turi –bilan shug‘ullanmagan bolalar kiritildi- nazorat. 2-guruhga 1 yil davomida suzish bilan shug'ullangan 7-10 yoshli 10 nafar bola kiritildi. 3-guruhga 3 yildan beri suzish bilan shug‘ullangan 7-10 yoshli 10 nafar bola kiritilgan. sitokinlar, DNK metil-transferaza 1 va 5-metil-2'-dez-oksitsitidin tarkibi IFA usuli bilan standart to‘plamlar yordamida aniqlandi. Statistik ma’lumotlarni qayta ishlash Microsoft Office Excel 2010 dasturidan foydalanib, o‘rtacha arifmetik (M±m) va ularning xatolarini hisoblash variatsion statistika usuli bilan amalga oshirildi. Oddiy taqsimotga ega bo‘lgan mustaqil namunalardagi farqlarning statistik ahamiyati Styudent t –kriteriyasi yordamida baholandi. Farqlar p<0.05 da muhim deb hisoblandi. Tadqiqot natijalari. Suzish bilan shug‘ullanadigan 7-10 yoshli bolalarda odatdagi mashg‘ulot jarayonining davomiyligi sport bilan shug‘ullanmaydigan bolalar bilan solishtirganda, 1 yildan keyin qonda ishonchli oshishi kuzatildi, 3 yillik mashg‘ulotdan so‘ng esa hisobga olingan IL-6, TGF-β1 ko‘rsatkichlarning ishonchli pasayishi va FNO-α, IL-10 o‘rganishda sezilarli pasayishi kuzatildi. Mashg'ulot bilan shug’ulanish jarayonining eng yuqori nuqtasida ushbu ko'rsatkichlarda odatdagi mashg'ulot jarayoni ko'rsatkichlariga nisbatan o'xshash, ammo aniqroq o'zgarishlar aniqlandi. Metil-transferaza 1 DNK faolligini va 5-metil-2'-dez-oksitsitidin tarkibini o'rganish, suzish davomiyligining oshishi bilan, 1 yildan keyin ushbu ko'rsatkichlarning sezilarli darajada pasayishi va 3 yillik mashg'ulotlardan so'ng hech qanday sport bilan shug'ullanmaydigan bolalarga nisbatan sezilarli pasayish kuzatildi. Mashg'ulot bilan shug’ulanish jarayonining eng yuqori nuqtasida 1 yildan keyin ushbu ko'rsatkichlarning sezilarli darajada pasayishi va hech qanday sport bilan shug'ullanmaydigan bolalarning natijalariga nisbatan 3 yillik mashg'ulotlardan so'ng sezilarli darajada aniqlandi. Xulosa. Jismoniy faollikning davomiyligi va intensivligi oshishi bilan sitokinlar darajasi, DNK metiltransferaza 1 faolligi va 5-metil-2'-deoksisitidinning tarkibi pasayadi, bu esa moslashish jarayonlarining pasayishini ko'rsatadi.
Nashr sanasi
Mualliflar haqida
Adabiyotlar ro'yxati
Antunes, B. M., Campos, E. Z., Dos Santos, R. V. T., Rosa‐Neto, J. C., Franchini, E., Bishop, N. C., & Lira, F. S. Anti‐inflammatory response to acute exercise is related with intensity and physical fitness. Journal of cellular biochemistry, 2019; 120(4): 5333-5342.
Chaar, V. Romana, M., Tripette, J., Broquere, C., Huisse, M. G., Hue, O., ... & Connes, P. Effect of strenuous physical exercise on circulating cell-derived microparticles. Clinical Hemorheology and Microcirculation, 2011; 47(1): 15-25.
Maeda K., Okubo K., Shimomura I. et al. cDNA cloning and expression of a novel adi pose specific collagen-like factor, apM1 (adipose most abundant gene transcript 1). Biochem. Biophys. Res. Commun, 2012; 425(3): 556–559,
McGee S. L., Hargreaves M. Epigenetics and exercise. Trends in Endocrinology & Metabolism, 2019; 30(9): 636-645.
Pedersen B.K. Muscle as a secretory organ. Compr. Physiol, 2013; 3: 1337- 1362.
Plaza-Diaz J. et al. Impact of physical activity and exercise on the epigenome in skeletal muscle and effects on systemic metabolism. Biomedicines, 2022;10(1): 126.
Schenk A., Proschinger S., Zimmer P. Epigenetics in exercise science and sports medicine. Medical Epigenetics: Academic Press, 2021:491-509.
Widmann M., Nieß A. M., Munz B. Physical exercise and epigenetic modifications in skeletal muscle //Sports medicine. – 2019. – Т. 49. – №. 4. – С. 509-523.
How to Cite
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.